İşletmenin kısa vadeli (1 yıldan az süreli) finansal borçları bu grupta yer alır.
hesaplarını içinde barındırır.
Pasifi düzenleyici hesaplar olmadıkları takdirde açılış kayıtları daima alacak taraflı olur.
Bankalar tarafından temin edilen krediler bu hesapta izlenir.
İlk pasif hesaptır. Diğer pasif hesaplar gibi artışlar alacak, azalışlar borç tarafına yazılır.
Örnek: İşletme Z Bankası'ndan altı ay vadeli 100,000 TL tutarında kredi çekmiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
Çekilen banka kredisi 300 BANKA KREDİLERİ hesabının alacağına kaydedilir. Kredi tutarı ise 102 BANKALAR hesabına aktarılır.
Örnek: Kısa vadeli olarak kullanılan banka kredisine 2,000 TL faiz tahakkuk etmiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
Tahakkuk eden kredi faizleri 300 BANKA KREDİLERİ hesabının alacağına aktarılır. Tahakkuk eden faiz işletme açısından bir borç yükümlülüğü olduğu için 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabının borcunda gider olarak gösterilir.
Yurtdışındaki (ithalatçı) firmalar ithal edecekleri mallar için yurtiçindeki alıcı işletmeye güvenmek isterler. Bu yüzden alıcı işletmeler bankaya, yurtdışındaki mallar geldikten sonra satıcı işletmeye parasının ödeneceğine dair bir teminat mektubu gönderirler. Banka da bu teminat mektubunu yurtdışındaki satıcı işletmeye gönderir. Teminat mektubunda alıcı işletme, satıcı işletmeye parasını ödemediği takdirde parayı bankanın ödeyeceği yazar. Böylece yurtdışındaki satıcı işletme de kendini güvende hisseder. Aksi bir durum olursa banka da alıcı işletmenin teminat olarak gösterdiği duran varlıklar, tahvil, bono gibi varlıklarına el koyabilir. Eğer aksi bir durum olmazsa satıcı işletme ürünlerini yurtiçindeki alıcı işletmeye gönderir. Alıcı işletme satıcıya olan borcunu öder. Bankanın bu işten çıkarı ise komisyondur. Teminat mektubunda belirtilen fiyatın belirli bir oranı kadar banka komisyon alır.
Örnek: İşletme yurtdışından getireceği mallar için Z Bankası'na teminat mektubu vermiş ve teminat karşılığı olarak 200,000 TL nominal değerli devlet tahvilini göstermiştir. Bunun üzerine Z Bankası, işletme adına on iki ay vadeli 180,000 TL kredi vermiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
İlk olarak elde bulunan devlet tahvili 112 KAMU KESİMİ TAHVİL, SENET ve BONOLARI (teminattaki) yardımcı hesabına aktarılır.
Son olarak alınan kredi 300 BANKA KREDİLERİ hesabının alacağında kayıt altına alınır.
Not: Dikkat edilirse banka, 180,000 TL kredi vermesine rağmen 200,000 TL'lik bir teminat istemiştir. Aradaki 20,000 TL'lik fark işletmenin kredi geri ödemesini yapmaması durumunda bankanın elde edeceği kârdır. Literatürde bankanın elde edebileceği bu kazanca kâr marjı denir. Bankalar teminat mektubu istediklerinde daima kâr marjı esasına göre kredi verirler. Kredi tutarına eşit ya da ondan daha düşük tutarlı teminatlar istemezler.
Örnek: İşletme yurtdışından satın alacağı mallar için Z Bankası'na teminat mektubu vermiştir. Teminat karşılığı olarak 300,000 TL değerinde uzun vadeli alacak senedini göstermiştir. Yurtdışındaki firma ile anlaşma sağlanmış ve Z Bankası, işletmenin mevduat hesabından 4,000 TL komisyon almıştır. Muhasebe kaydını yapınız.
Cüzdandaki uzun vadeli alacak senetleri, teminattaki senetlere aktarılır.
Ödenen komisyon tutarı 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ hesabının borcunda gösterilir.
Örnek: Kısa vadeli olarak kullanılan banka kredisinin ilk taksidi, faizi ile birlikte 12,800 TL olarak işletmenin mevduat hesabından ödenmiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
Kredinin geri ödemesi yapıldığında 102 BANKALAR alacaklandırılır ve 300 BANKA KREDİLERİ borçlandırılır.
Örnek: 01/11/2016 tarihinde 100,000 TL tutarında 9 ay vadeli %12 faiz oranlı banka kredisi çekilmiştir. Kredinin anapara ve faizi vade sonunda ödenecektir. 01/11/2016 ve 31/12/2016 tarihlerinde yapılması gereken kayıtları yazınız.
Çekilen banka kredisi 300 BANKA KREDİLERİ hesabının alacağında izlenir.
Dönemsellik kavramı gereği kredinin ödenecek faizi tahakkuk etmiştir. 01/11 ~ 31/12 tarihleri arasında 2 ay vardır. Bu sebeple iki aylık faiz tahakkuk kaydı yapılmalıdır.
Ödenecek Faiz Tutarı = 100,000 x %12 x 2/12 = 2,000 TL'dir.
Ödenecek faizin tahakkuku 381 GİDER TAHAKKUKLARI hesabında pasifleştirilir. Faiz gideri ise 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabının borcunda gösterilir.
Örnek: İşletme 1$ = 2.70 TL kurundan 100,000$ tutarında kısa vadeli banka kredisi çekmiştir. Dönem sonunda 1$ = 2.90 TL'dir. Muhasebe kaydını yapınız.
Kurun yükselmesinden dolayı işletmenin borcu (2.90 - 2.70) x 100,000$ = 20,000 TL tutarında artmıştır. Kur farkı 300 BANKA KREDİLERİ hesabına yansıtılır. 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabı ise borçlandırılır.
Bu örnekte 780 FİNANSMAN GİDERLERİ yerine, 656 KAMBİYO ZARARLARI hesabı kullanılmaz. Çünkü banka kredileri işletmenin esas faaliyet konusu dışında finansman sağlamak için kullanılır.
Örnek: İşletme 1$ = 2.70 TL kurundan 100,000$ tutarında kısa vadeli banka kredisi çekmiştir. Dönem sonunda 1$ = 2.20 TL'dir. Muhasebe kaydını yapınız.
Dönem sonunda kur farkından dolayı (2.70 - 2.20) x 100,000$ = 50,000 TL kazançlı çıkılmıştır. Bu sebeple 300 BANKA KREDİLERİ borçlandırılarak 780 FİNANSMAN GİDERLERİ alacaklandırılır.
Sonuç olarak, çekilen banka kredisinin borç yükümlülüğü dönem sonunda 50,000 TL tutarında azalmıştır.
Not: Bu soru tipi gelebilecek en zor sorulardan biridir. Çünkü 780 FİNANSMAN GİDERLERİ borç taraflı çalışmasına rağmen ve düzeltme kaydı yapılmamasına rağmen alacaklandırılmıştır.
Uygulama: İşletmenin Z Bankası'na vermiş olduğu teminat mektubu karşılığında 6,600 TL komisyon işletmenin mevduat hesabından ödenmiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
Teminat mektupları için ödenen komisyon, 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ hesabının borcunda gösterilir.
Uygulama: Dönem sonunda kısa vadeli banka kredisi için 4,440 TL faiz tahakkuk etmiştir. Anapara ve faiz vade sonunda ödenecektir. Muhasebe kaydını yapınız.
Dönem sonlarında kısa vadeli banka kredileri için tahakkuk eden faizler 381 GİDER TAHAKKUKLARI hesabının alacağında gösterilir. Faiz gideri ise 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabının borç tarafına yansıtılır.
Bilgi yok.
Bilgi yok.
Uzun vadeli olarak kullanılan kredilerin izleyen dönemde ödenecek anapara ve/veya faizleri için kullanılır.
Sorularda "anapara ve faiz yıllık olarak eşit taksitlerle ödenecektir." gibi ifadeler varsa bu hesap aklınıza gelmeli.
Örnek: İşletme 01/10/2015 tarihinde 4 yıl vadeli %24 faiz oranlı 400,000 TL tutarında uzun vadeli banka kredisi çekmiştir. Anapara ve faiz eşit taksitlerle yıllık olarak ödenecektir. 01/10/2015, 31/12/2015, 01/10/2016 ve 31/12/2016 tarihlerinde yapılması gereken kayıtları yazınız.
Çekilen kredi uzun vadeli olduğu için 400 BANKA KREDİLERİ hesabında gösterilir.
01/10 ~ 31/12 tarihlerindeki 3 aylık faiz tutarı 400,000 x %24 x 3/12 = 24,000 TL'dir. 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabında gösterilir. Anapara ve faiz eşit taksitlerle ödeneceği için 400 BANKA KREDİLERİ borçlandırılarak faiz tutarı ile birlikte 303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİTLERİ ve FAİZLERİ hesabına aktarılır.
İlk taksidin ödeme gününde 01/01 ~ 01/10 tarihleri arasındaki 9 aylık faiz ve önceki dönemde 303 nolu hesapta kayıt altına alınan borç, banka yoluyla ödenir.
2016 dönem sonunda kredinin 300,000 TL'lik anaparası kalmıştır. Bu sebeple 01/10/2016 ~ 31/12/2016 tarihleri arasındaki üç aylık faiz tutarı 18,000 TL'dir.
Ödenecek Faiz Tutarı = 300,000 x %24 x 3/12 = 18,000 TL
Uygulama: İşletme 100,000 TL tutarında 2 yıl vadeli %12 faiz oranlı banka kredisini 01/04/2016 tarihinde Z Bankası'ndan çekmiştir. Anapara vade sonunda, faiz ise yıllık olarak ödenecektir. 01/04/2016, 31/12/2016, 01/04/2017, 31/12/2017 ve 01/04/2018 tarihlerindeki kayıtları yazınız.
Çekilen kredi uzun vadeli olduğu için 400 BANKA KREDİLERİ hesabında kayıt altına alınır.
Aylık faiz gideri 100,000 x %12 x 1/12 = 1,000 TL'dir.
Sadece faiz yıllık olarak ödeneceği için 01/04 ~ 31/12 tarihleri arasındaki 9 aylık faiz gideri 303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİTLERİ ve FAİZLERİ hesabına aktarılır.
01/01/2017 ~ 01/04/2017 tarihleri arasındaki üç aylık faiz gideri olan 3,000 TL ile birlikte senelik faiz tutarları ilk taksit günü ödenir.
2017 dönemi bilanço gününde kredinin vadesine bir yıldan az süre kaldığı için 9 aylık faiz giderleri ile birlikte 303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİTLERİ ve FAİZLERİ hesabına aktarılır.
Vade gününde kredinin geri ödemesi tamamlanır.
Bilanço tarihi itibariyle vadesine bir yıldan az kalan tahvil anapara ve faiz ödemeleri için kullanılır.
303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİTLERİ ve FAİZLERİ hesabına benzer.
Örnek: İşletme 01/11/2015 tarihinde 2 yıl vadeli 200,000 TL nominal değerli %24 faiz oranlı tahvil ihraç etmiştir. Tahvilin anapara ve faiz ödemeleri eşit taksitlerle yıllık olarak gerçekleştirilecektir. 01/11/2015, 31/12/2015, 01/11/2016, 31/12/2016 ve 01/11/2017 tarihlerinde yapılması gereken kayıtları yazınız.
İhraç edilen tahvil 405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER hesabının alacağında kayıt altına alınır.
Aylık faiz gideri 200,000 x %24 x 1/12 = 4,000 TL'dir. 01/11 ~ 31/12 tarihleri arasındaki iki aylık faiz gideri ise 8,000 TL'dir.
Bilanço gününde anaparanın yarısı ile birlikte faiz giderleri 304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT ve FAİZLERİ hesabına aktarılır.
01/11/2016 tarihinde tahvilin ilk taksidi ödenir.
Tahvilin anaparası 100,000 TL olduğu için iki aylık faiz gideri 4,000 TL şeklinde hesaplanır.
Vade gününde tahvilin tüm borçları ödenir.
İhraç edilen bonolar ve kısa vadeli senetler bu hesapta izlenir.
Örnek: İşletme 6 ay vadeli %13.75 faiz oranlı 120,000 TL nominal değerli finansman bonosunu 07/05/2016 tarihinde nakit karşılığı ihraç etmiştir. Muhasebe kaydını yapınız.
İhraç edilen finansman bonosu 305 ÇIKARILAN BONOLAR ve SENETLER hesabının alacağında izlenir.
Bilgi yok.
Nominal değerinin altında ihraç edilen menkul kıymetlerin takibi için kullanılır.
Pasifi düzenleyici bir hesap olduğu için açılış kaydı daima borç taraflıdır.
Örnek: İşletme, 01/03/2016 tarihinde 3 ay vadeli 60,000 TL nominal değerli finansman bonosunu 50,000 TL nakit karşılığında ihraç etmiştir. 01/03/2016 ve 01/06/2016 tarihlerindeki kayıtları yapınız.
Finansman bonosunun nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki fark 308 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI (-) hesabının borcunda izlenir.
Vade gününde 308 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI (-) hesabı alacaklandırılarak 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabının borcunda faiz gideri olarak gösterilir.
Menkul kıymet ihraç farkları hesabı kullanılıyorsa ihraç edilen menkul kıymetin faiz oranı yoktur. İhraç farkı zaten faiz gideridir.
Kredi kartından nakit çekildiği takdirde kullanılır.
Örnek: Personelin 777 TL tutarındaki kişisel ihtiyacı işletmenin kredi kartından nakit çekilerek karşılanmıştır. Muhasebe kaydını yapınız.
Personelden olan alacak 135 PERSONELDEN ALACAKLAR hesabında izlenir. Kredi kartından nakit çekildiği için de 309 DİĞER MALÎ BORÇLAR hesabı alacaklandırılır.
Eğer kredi kartından nakit çekilmeden, sadece kredi kartı ile alışveriş yapılsaydı 336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR hesabı kullanılmalıydı.
Uygulama: İşletme, 10/07/2016 tarihinde 40,000 TL tutarında %12 faiz oranı ile üç ay vadeli banka kredisi çekmiştir. Anapara ve faiz vade sonunda ödenecektir. 10/07/2016 ve 10/10/2016 tarihlerindeki muhasebe kayıtlarını yapınız.
Banka kredisi 300 BANKA KREDİLERİ hesabında kayıt altına alınır.
Aylık faiz tutarı 40,000 x %12 x 1/12 = 400 TL'dir. Üç aylık faiz tutarı 1,200 TL'dir. Faiz gideri 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabının borcunda gösterilir.
Uygulama: İzleyen yılda ödecek tahvilin anapara taksidi 130,000 TL, cari dönemde tahakkuk eden faiz tutarı ise 22,000 TL'dir. Anapara ve faiz yıllık olarak ödenmektedir. Bilanço gününde yapılması gereken kaydı yazınız.
Tahvilin izleyen dönemde ödecek anapara taksidi 405 ÇIKARILMIŞ TAHVİLLER hesabı, cari dönemde tahakkuk eden faiz gideri ise 780 FİNANSMAN GİDERLERİ hesabı borçlandırılarak 304 TAHVİL ANAPARA BORÇ TAKSİT ve FAİZLERİ hesabının alacağına aktarılır.
Uygulama: İşletme, 01/02/2016 tarihinde 80,000 TL nominal değerli %24 faiz oranlı 12 ay vadeli finansman bonosunu banka aracılığı ile ihraç etmiştir. Anapara ve faiz vade sonunda ödenecektir. 01/02/2016, 31/12/2016 ve 01/02/2017 tarihlerinde yapılması gereken kayıtları yazınız.
Finansman bonosunun ihraç kaydı 305 ÇIKARILMIŞ BONOLAR ve SENETLER hesabında izlenir.
Bononun aylık faiz gideri 80,000 x %24 x 1/12 = 1,600 TL'dir. İhraç tarihinden bilanço gününe kadar olan 11 aylık faiz gideri ise 17,600 TL'dir.
Bir sonraki dönem ödenecek faiz tutarı 381 GİDER TAHAKKUKLARI hesabının alacağında gösterilir.
Vade gününde 01/01 ~ 01/02 tarihleri arasındaki 1 aylık 1,600 TL faiz gideri ile birlikte bononun anaparası ve faizi ödenir.
Uygulama: Banka teminat mektubu karşılığında 2,800 TL komisyonu işletmenin vadesiz mevduat hesabından almıştır. Muhasebe kaydını yapınız.
Teminat mektubu karşılığı alınan komisyonlar 770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ hesabında gider olarak gösterilir.
Uygulama: İşletme 01/09/2015 tarihinde iki yıl vadeli %24 faiz oranlı 400,000 TL banka kredisi almıştır. Anapara vade sonunda, faiz ise yıllık olarak ödenecektir. 31/12/2015 ve 01/09/2016 tarihlerindeki muhasebe kayıtlarını yapınız.
Aylık faiz gideri 400,000 x %24 x 1/12 = 8,000 TL'dir. 01/09 ~ 31/12 tarihleri arasındaki 4 aylık faiz gideri ise 32,000 TL'dir. Faiz bir sonraki dönem ödeneceği için 303 UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİTLERİ ve FAİZLERİ hesabında izlenir.
Faiz ödemesinin ilk taksidinde 2015 yılına ait faiz giderleri ile birlikte 2016 yılına ait 8 aylık faiz tutarı banka aracılığı ile ödenir.
Pekiştirme: Nominal değerinin altında ihraç edilen bonoların satış fiyatı ile nominal değeri arasındaki fark hangi hesapta izlenir?
308 MENKUL KIYMETLER İHRAÇ FARKI (-) hesabının borcunda
Pekiştirme: 30 MALÎ BORÇLAR hesap grubundaki hesapları, hesap kodları ile beraber sırasıyla yazınız.
30 MALÎ BORÇLAR