Dorian Gray'in Portresi - Oscar Wilde
künye
16 Ekim 1854 yılında doğdu, Ünlü cerrah William Wilde'ın oğludur. Dublin'de Trinity College'ta okudu, 1874'te Oxford'a girdi. 1881 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti orada estetik üzerine bir dizi konferans verdi. İlk tiyatro oyunu Vera New York'ta sergilendi. Bir süre Paris'te yaşadı, orada Verlaine ve öbür sembolist şairlerle tanıştı. İngiltere'ye dönünce Mutlu Prens'i (1888) yazdı. Oscar Wilde, 1884 yılında Constance Lloyd'la evlendi. Wilde, İngiltere'de estetizmin ve 'sanat sanat içindir' hareketinin başlıca temsilcisi olmuştur. Wilde, eşcinsellikle suçlanarak iki yıl cezaevinde yatmıştır. Daha sonra Fransa'ya sürgün olarak gitmiş, 30 Kasım 1900 yılında yoksulluk içinde ölmüştür. Yapıtları; Mutlu Prens (1888), Sosyalizmde İnsan Ruhu (1890), Yönelimler (1891), Dorian Gray'in Portresi (1891), Narlı Ev (1892), Lady Windermere'in Yelpazesi (1892), Ehemniyetsiz Bir Kadın (1893), Salomé (1893), İdeal Bir Koca (1895), Ciddi Olmanın Önemi Üzerine (1895).
Oscar Wilde... Şair, oyun yazarı, öykücü ve romancı oscar Wilde, Viktorya Dönemi Britanyası'nın en önemli yazarlarından, estetizm akımının ve sanat için sanat görüşünün en ateşli savunucularındandır. Dorian Gray'in Portresi, onu dönemin en çok tartışılan şahsiyetlerinden biri haline getirdi. Bayan Windermere'nin Yelpazesi, İdeal Bir Koca gibi eserleriyle de ününe ün katan Wilde, döneminin üzerine en çok tartışılan yazarlarından biriydi. Yaşadığı hayata zıt bir şekilde yoksulluk içinde öldü.
Dorian Gray'in Portresi, yazarın tek romanıdır.
Kitabın Konusu
Oscar Wilde’ın tek romanı ve en bilinen eseri olan Dorian Gray’in Portresi, güzelliğiyle herkesi etkileyen ama yozlaşmış bir adamın, kötülük, aldatmaca ve skandallarla örülü hikâyesini gözler önüne seriyor.
Kendisi yerine portresinin yaşlanmasını isteyen Dorian’ın tüm hayatı, bu dileğinin gerçekleşmesi üzerine değişir. Bu sırrın ağırlığı gün geçtikçe arttığından, Dorian’ın zulümleri ve ahlâksızlığı da aynı derecede artar.
Yazıldığı andan itibaren pek çok tartışmaya sebep olan bu sansasyonel roman, insan kötülüğünü estetikle birleştiren, sanatın köklerini irdeleyen, Wilde’a bir sanatçı olarak hak ettiği değeri kazandıran bir başyapıt. Ancak Oscar Wilde’ın da dediği gibi, “Tüm sanatlar oldukça beyhudedir.”
Kitap Eleştirisi
Son derece kısa bir kitap olan Dorian Gray'in Portresi Oscar Wilde'ın sadeliği ve akıcılığı ile birkaç saat içerisinde bitirebileceğiniz romanlardan biri. Basıldığı dönemde çok fazla ses getirmiş ve eşcinselliğe ait ilk romanlardan biri olması sebebiyle çokça tartışılmıştır. Kitap çoğunlukla şiirleriyle bilinen Oscar Wilde'ın tek romanıdır aynı zamanda. Bu sebeple kimi eleştirmenler tarafından birçok romana bedel olmasından söz edilir, hem Oscar Wilde hem de romanı övülür.
Süslü anlatımlardan uzak, son derece açık bir dille yazılan Dorian Gray'in Portresi, genç kitapseverler tarafından rahatlıkla okunabilecek romanlarından biri. İngiliz edebiyatına ilgisi olanların ise başlangıç kitaplarından biri.
Kitap her ne kadar bana hitap etmese de basitliği ve güzel anlatımı ile keyifle okudum. Yalnız kitaptaki cinayet soruşturmasının çok kısa olması düşündürücü. Soruşturmanın sayfalarca sürmesini, romanın sürükleyici bir polisiye romana dönüşmesini beklerdim. Bunun yerine karakterlerin çok hızlı bir şekilde yaşlanmasını okumak hayal kırıklığıydı. Yine de kitabın yazıldığı dönemde bu tür polisiye romanların revaçta olmadığını, bu sebeple kitabı yazıldığı döneme göre eleştirmemizin yerinde olacağını da belirtirim.
Kitabı Ezgi ALTUN'un eşsiz çevirisi ile okuyabilirsiniz.
Keyifli okumalar!
Dorian Gray'in Portresi Romanının Karakterleri
Alan Campbell (s167) Dorian Gray'in arkadaşı
Ashton (s116) Audley Sokağı'nın ünlü çerçevecisi
Basil Hallward (s8) Ressam
Brandon (bkz. Leydi Brandon)
Dorian Gray (s10) Basil'in bahsettiği romanın ana karakteri güzel adam
Francis (s168) Hizmetçi
Hallward (bkz. Basil Hallward)
Harry (bkz. Lord Henry Wotton)
Henry Ashton (s187) Dorian'ın arkadaşı
Hetty Merton (s186) Dorian'ın kısa süre birlikte olduğu kadın
Leaf (s113) Fransız uşak
Leydi Agatha (s22) Basil'in halası
Leydi Brandon (s13) Basil'in toplantısına katıldığı kadın
Leydi Gwendolen (s102) Harry'nin kız kardeşi
Leydi Hampshire (s94) Lord Herny Wotton'ın tanıdığı hanım efendi
Leydi Henry (bkz. Victoria)
Leydi Thornbury (s48) Düşes
Lord Henry Wotton (s7) Londra'da yaşayan adam
Lord Goodbody (s21) Basil'in halası Leydi Agatha'nın arkadaşı
Parker (s31) Uşak
Patti (s102) İtalyan opera sanatçısı
Sibyl Vane (s49) Dorian Gray'in aşık olduğu aktris
Victoria (s46) Lord Henry Wotton'un eşi
Yazınsal Sözcükler ve Deyimler
Abanoz: Abanozgillerden, sıcak ülkelerde yetişen, kerestesinden yararlanılan birçok ağacın ortak adı
"Lord Henry sivri uçlu kahverengi sakalını okşayıp püsküllü abanoz bastonu ile rugan çizmelerinin ucuna hafifçe vurdu."
Brokar: Sırma veya gümüş işlemeli bir ipekli kumaş türü
"Wardour Sokağı'nda eski bir brokar parçasına bakmaya gitmiştim ve saatlerce pazarlık etmek zorunda kaldım."
Hatmi: Ebegümecigillerden, bazı cinslerinin kök ve çiçekleri hekimlikte kullanılan, çok yıllık otsu bir süs bitkisi, ağaçküpesi
"Biçilmemiş uzun çimenler boyunca kendi yollarını sırtlanan ya da zamansız haziran hatmilerinin kara desenli sarmallarının etrafında tekdüze bir ısrarla dönen arıların kasvetli vızıltısı, durağanlığı daha da bunaltıcı yapıyordu sanki ve Londra'nın loş uğultusu ise uzaktaki bir orgun tek sesli dem notası gibiydi."
Itır: Güzel koku
"Atölye, güllerin zengin rayihası ile doluydu ve hafif yaz rüzgârı bahçenin ağaçları arasında kımıldadığında açık kapıdan leylakların ağır kokusu ya da pembe çiçekli dikenlerin daha narin olan ıtırı geliyordu."
Marazi: Hastalıkla ilgili, hastalıklı
"Hiçbir sanatkâr asla marazi değildir. Sanatkâr her şeyi dile getirebilir."
Mezatçı: Açık artırma ile satış yapan kimse
"Ancak sefil Leydi Brandon misafirlerine tıpkı bir mezatçının eşyalarına davrandığı gibi davranıyor."
Neşir: Yayma, dağıtma
"Şairler senin kadar titiz değildirler. Tutkunun neşir için ne kadar faydalı olduğunu bilirler."
Rayiha: Güzel koku
"Atölye, güllerin zengin rayihası ile doluydu ve hafif yaz rüzgârı bahçenin ağaçları arasında kımıldadığında açık kapıdan leylakların ağır kokusu ya da pembe çiçekli dikenlerin daha narin olan ıtırı geliyordu."
Romans: Şarkı türünde ve piyano için hazırlanmış, genellikle kıtalar biçiminde beste
"Ahmakça bir alışkanlık galiba, ancak insanın hayatına fazlasıyla romans katıyor gibi geliyor bana."
Silhat: Parfüm yapımında kullanılan paçulya adlı bitki
"'Belki de, sevgilim,' dedi Lord Henry, kadın yağmurda kalmış bir cennetkuşu gibi görünerek ve arkasında hafif bir silhat kokusu bırakarak odadan hızla çıktığında onun ardından kapıyı kapatırken."
Vermut: Birçok bitki eklenerek özel koku verilmiş, tatlı, bir tür beyaz şarap
"'Ah, iyiden daha fazlası, güzel bir kız,' diye mırıldandı Lord Henry; vermut ve acı portakal dolu bardağını yudumlarken."