Altıncı Koğuş - Anton Çehov
künye
Anton Pavloviç Çehov, 29 Ocak 1860 Taganrog Rusya doğumludur. Babasının baskısı ile kilise korosunda ilahi söyleyen yazar, ticarette başarı sağlayamayan babasının yerine dükkan işleri ile de ilgilendiğinden lise eğitimi çok uzamıştır. Bir süre Yunanlı çocukların devam ettiği yerel bir okulda okuyan Çehov, daha sonra on yıl boyunca lisede Yunan ve Latin klasikleri ile temel bir eğitim görmüştür. 1876 yılında babasının iflas etmesinin üzerine ailesi Moskova'ya göçtüğünde, kendisi bir ağabeyi ile beraber Tagangrog'da kalarak lise eğitimine devam etmiştir.
1879 yılında liseyi bitiren Anton Pavloviç Çehov, Moskova'ya giderek tıp fakültesinde girdi, 1884 yılında da doktor oldu. Öğrenimi sırasında da ailesine katkı sağlamak için çeşitli dergilerde yazaılar yazdı. Üniversiteyi bitirdikten sonra hekimliğe başlayan yazar, "Cerrahlık", "Cansız Ceset", "Kaçak" adlı hikayelerini bu dönemde yazdı. Hekimlik çok vaktini aldığında hekimliği bırakarak yazarlığa yöneldi. Yazarlığında hekimliğinin izleri görülmektedir.
Yazarın en ünlü öyküsü olan Altıncı Koğuş 1892 yılında yayınlandı. 1894 yılının bir bölümünü yurtdışında geçirmiş ve vereme yakalanmıştır. Tedavi için Kırım'a giden Anton Pavloviç Çehov, 1895 yılında "Martı" oyununun ilk versiyonunu yazdı. Anton Pavloviç Çehov'un bütün yapıtları ölümünden 40 yıl sonra 20 cilt halinde yayınlanmıştır. Bu yayının 8. cildinde Çehov'un sayısı birkaç bine ulaşan mektupları yer almaktadır. Anton Pavloviç Çehov, 15 Temmuz 1904 yılında Badenweiler, Almanya'da hayatını kaybetti.
Kitabın Konusu
Çehov bir taşra kasabasındaki akıl hastanesinde geçen bu novellasında, eğitimli bir hasta olan İvan Dmitriç ile Doktor Andrey Yefimıç arasındaki felsefi çatışmaya odaklanır. İvan Dmitriç maruz kaldıkları adaletsizliğe, içinde yaşamaya zorlandıkları berbat koşullara karşı çıkarken, Andrey Yefimıç bunları görmezden gelmekte ısrar eder ve durumu değiştirmek için kılını bile kıpırdatmaz. Doktor sonunda içine düştüğü “felsefi” yanılgının farkına vardığında ise artık iş işten geçmiştir. Altıncı Koğuş, Rusya’nın ve ülkenin sorunlarıyla ilgilenmek yerine onları uzaktan izlemeyi tercih eden elit Rus aydınının “deliliği”nin simgesidir adeta.
Altıncı Koğuş, Russkaya Mısl dergisinin 1892 kasım sayısında yayımlandığında büyük ilgi görmüştü. Hatta Lenin’in de yapıtı okuduktan sonra dehşete kapıldığı, “Kendimi Alıncı Koğuş’a kapatılmış gibi hissettim” dediği rivayet edilir.
Anton Pavloviç Çehov (1860-1904): Büyük Rus tiyatro yazarı ve modern öykünün en önemli ustalarından olan Çehov; Rus Gerçekçilik okulunun önde gelen temsilcisidir. Taganrog’da dünyaya geldi. Lisede Yunan ve Latin klasiklerini temel alan bir eğitim gördü. 1879’da Moskova’ya giderek tıp fakültesine yazıldı ve 1884’te doktor oldu. Alacakaranlıkta adlı öykü kitabıyla 1887’de Rus Akademisi tarafından verilen Puşkin Ödülü’nü kazandı. Yaklaşık bin sözcükten oluşan komik kısa öykü türünü başlı başına bir sanat haline getirdi. Ancak 1888’de yayımlanan Bozkır adlı yapıtıyla komik öykülere sırt çevirmiş oldu. Önemli oyunları arasında Ayı (1888), Evlenme Teklifi (1889), Martı (1896), Vanya Dayı (1899), Üç Kız Kardeş (1900) ve Vişne Bahçesi (1903) sayılabilir
Kitap Eleştirisi
Rus Edebiyatının en önemli yazarlarından biri olan Anton Çehov, tam adıyla Anton Pavloviç Çehov'un bu kısa eseri okuduğum tüm eserler arasında aynı zamanda en kısa kitap. Kitapta delileri muayene etmek için görevlendirilen Andrey Yefimıç adlı doktorun akıl hastanesinde yaşadıkları anlatılıyor. Andrey'in İvan Dmitriç Gromov ile olan arkadaşlığı ilerledikçe Yefimıç'ın meslektaşları da ona şüpheyle yaklaşmaya başlıyor. Bundan sonra olaylar gelişiyor.
Bir öykü denemesi mi yoksa roman mı olduğuna karar veremediğim Altıncı Koğuş'un ilk yarısı durum betimleri ve karakter analizleri ile geçiyor. Kitabın yarısından sonra konuşmalar ağırlık kazanıyor. Dili sade ve akıcı. Okurken çok sıkılmıyorsunuz. Fakat 68 sayfalık kitap 120 sayfalık bir kitabı okumak kadar yorucu. Yani öyle elime alayım ve bir saatte okurum diyeceğiniz kitaplardan değil. Bitirmesi yaklaşık iki saat sürüyor.
Kitabı Rus Edebiyatına başlangıç için önermesem de Anton Çehov ile tanışmak isteyenler için öneriyorum. Kısa ve güzel bir edebi eser Altıncı Koğuş.
Kitabı Yulva MUHURCİŞİ'nin eşsiz çevirisi ile okuyabilirsiniz.
Şimdiden keyifli okumalar!
Altıncı Koğuş Romanının Karakterleri
Andrey Yefimıç Ragin (s11) Doktor
Belova (s54) Orta sınıftan kadın
Daryuşka (s20) Aşçı kadın
Dmitriç (bkz. Gromov)
Gromov (s4) Moyseyka'nın soylu aileden gelen komşusu. Eski icra memuru. Bölge sekrekteri olarak da çalışmış.
Hobotov (s33) Genç doktor
İvan (s5) İvan Dmitriç Gromov'un oğlu
İvan Dmitriç Gromov (bkz. Gromov)
Lyubavkin (s59) Hizmetçi
Maşa (s44) İdare amirinin kızı
Mihail Averyanıç (s20) Postane müdürü
Moyseyka (s3) Şapka atölyesi yandığında aklını yitiren Yahudi
Nikita (s1) Emekli asker olan yaşlı bekçi
Semyon Lazariç (s13) Berber
Sergey (s5) İvan Dmitriç Gromov'un ölen oğlu
Sergey Sergeiç (s18) Sağlık memuru
Vanya (bkz. Gromov)
Yevgeni Fedorıç Hobotov (s27) Andrey Yefimıç'a yardım etmesi için çağrılan doktor
Yazınsal Sözcükler ve Deyimler
Buhurdanlık: İçinde tütsü için kullanılan maddeler yakılan kap
"Okuma bittikten sonra Sergey Sergeiç bütün koğuşları buhurdanlıkla dolaşır ve tütsülerdir."
Frak: Resmî törenlerde giyilen uzun etekli, eteğinin arkası beline kadar yırtmaçlı, siyah erkek ceketi veya takımı
"'İster frak olsun, ister asker üniforması, ister sabahlık...'"
Hacamat: Vücudun herhangi bir yerini hafifçe çizip üzerine boynuz, bardak veya şişe oturtarak kan alma
"Antiseptik maddelerin hiç bulunmayışından ve hacamat kupalarının kullanılmasından rahatsızlık duyuyor, ama Andrey Yefimıç'ı gücendirmekten korktuğu için yeni düzenlemeler getirmeye yanaşmıyordu."
Konç: Ayağa giyilen şeylerde ayak bileğinden baldıra doğru olan bölüm
"Aynı gün akşamüzeri Hobotov, beklenmedik bir şekilde gocuğu ve uzun konçlu çizmeleriyle Andrey Yefimıç'ın evinde belirdi."
Kvas: Kvass pancar suyu kullanılarak hazırlanan Doğu Avrupa'da alkol içeren bir doğal içecektir.
"Kimi kvas, kimi ekmek, kimisi de bir kapik verir."
Maşrapa: Metal, toprak, plastik vb.nden yapılmış, ağzı açık, kulplu, bardağa benzeyen, küçük kap
"Daha sonra Nikita'nın ana binadan getirdiği kalaylı maşrapalarda çay ikram edilir."
Potpuri: Karmaca
"Ve ortaya eski, ancak henüz söylenmemiş şarkılardan oluşan karışık, tutarsız bir potpuri çıkar."
Ravent: Karabuğdaygillerden, 1-2 metre yüksekliğinde, büyük yapraklı, beyaz çiçekli, çok yıllık ve otsu bir bitki
"Her ziyaretinde yanında bir şişe bromür ve ravent hapları getiriyordu."
Redingot: Arkası yırtmaçlı, etekleri uzun, çift sıra düğmeli, resmî erkek ceketi
"Aynı redingotla hem hastaları kabul eder, hem de öğle yemeği yer, hem de misafirliğe giderdi."
Şakrakkuşu: İspinozgillerden, başı siyah, boynu kırmızı, ötücü bir kuş
"Gündüzleri odanın içinde pencereden pencereye dolaşıp durur ya da Türk usulü bağdaş kurarak yatağında oturup şakrakkuşu gibi ara vermeksizin ıslık çalar, sessizce şarkı söyler, kendi kendine kıkırdar."
Verst: 1066 metreye karşılık gelen bir Rus uzunluk ölçüsü birimi
"Ondan sonra demiryolundan iki yüz verst uzaklıktaki bu küçük ve çamurlu kasabada adalet ve korunma ara dur!"