Temel Kavramlar

İlk Dersimize Hoş Geldiniz

Bu dersimizde web teknolojilerinde kullanılan ve bir kısmını yakından bildiğiniz, bir kısmına aşina olduğunuz ve bir kısmını ise daha önce hiç duymadığınızı tahmin ettiğim kavramları öğrenmekle başlayacağız. Ama önce sizden iki isteğim olacak. Google Chrome ya da Apple Safari dışında bir tarayıcı kullanıyorsanız lütfen Google Chrome'u kullanmaya başlayın. Çünkü bu siteyi sadece Chrome için tasarladım. Neden Chrome ve Safari olduğunu önümüzdeki derslerde açıklayacağım. Ayrıca bu siteyi WordPress gibi bir blog sisteminde de hazırlayabilirdim. Benim için daha kolay olurdu; fakat istediğim çalışma alanını WordPress'te bulamadığım için bu sitenin tüm tasarımını kendim hazırladım. WordPress'te onlarca tema var; fakat size sağladığı esneklik payı da bir yerden sonra bitiyor.

İkinci olarak lütfen Notepad++ adlı programı indirin. Notepad++, Windows kullanıcılarının yakından bildiği Notepad metin editörünün geliştirilmiş bir versiyonudur. PHP, ASP, C#, HTML, XML, CSS, Python gibi birçok dilin kodlarını renkli bir şekilde gösterebilir ve kod yazımında kolaylık sağlar. Karmaşık gibi gözükmesine rağmen Notepad gibi oldukça basit bir programdır.

Bu ve bundan sonraki birçok dersimizde Visual Studio'ya geçmeden önce Notepad++'ı kullanacağız.

Şimdi yavaş yavaş kavramları incelemeye başlayalım:

www: World Wide Web (Dünya Çapında Ağ) kelimerinin kısaltılmış hâlidir. Alternatif adı W3'dir. Siteleri internete bağlamak için oluşturulmuş bir sistemdir. "Web'de yeni arama motorları" tabirindeki 'Web' kelimesi, WWW'ya ithaf etmektedir.

W3C: World Wide Web Consortium kelimelerinin kısaltmasıdır. Web'in standartlarını belirleyen ve geliştiren uluslararası bir topluluktur.

HTML: HyperText Markup Language (Zengin Metin İşaretleme Dili) kelimelerinin kısaltılmış halidir. Web sayfalarını görüntülemekte kullanılan ana işaretleme dilidir.

Basit bir HTML örneği:

<html>
     <head>
         <title>Başlık</title>
     </head>
     <body>
         <p>Bu bir deneme yazısıdır.</p>
     </body>
</html>

XML: Açılımı eXtensible Markup Language (Genişletilebilir İşaretleme Dili) şeklindedir. Hem insanların hem de makinelerin okuyabilmesi adına kodlama dosyaları için geliştirilen bir işaretleme dilidir. XML etiketleri HTML'in tersine kullanıcı tarafından özel olarak tanımlanabilir. İnternet sitelerinde site haritalarını oluşturmak için sıkça kullanılır.

Basit bir XML örneği:

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<cicekler>
    <cesit>papatya</cesit>
    <cesit>kardelen</cesit>
    <cesit>karanfil</cesit>
</cicekler>

XHTML: eXtensible HTML (Genişletilebilir HTML) kelimelerinin kısaltılmışıdır. XML ve HTML'in kompozit hâlidir. HTML'deki fazla esnek yapı yüzünden oluşan hataları en aza indirmek için W3C tarafından geliştirilmiştir.

Domain: Alternatif ismi "alan adı"dır. Web sitelerinin internet üzerindeki adıdır. Örneğin; zinzinzibidi.com bir domain'dir. Temelinde bir IP adresi vardır. Kullanıcıların bu IP adresini yazıp sitelere erişmesi zor olduğu için böyle bir sistem geliştirilmiştir.

Hosting: Alan adlarının 7/24 Web'de erişilebilmesi için çeşitli firmalar tarafından sağlanan hizmet, hosting olarak adlandırılır. Hosting firmalarının sabah akşam hiç kapatılmadan çalışan server'ları, diğer bir ifade ile sunucuları vardır. Web sitesi sahibi oluşturduğu site dökümanlarını bu sunuculara gönderir ve yaptığı sitenin tüm dünya tarafından ziyaret edilmesine olanak tanır.

HTTP: HyperText Transfer Protocol (Zengin Metin Transfer Protokolü) kelimelerinin kısaltmasıdır. Site adlarında www'dan önce http:// şeklinde yazılır. Adından da anlaşılacağı üzere sitelerin ekranımızda görüntülenmesi için W3C tarafından oluşturulan bu protokol esas alınır. Bir web sitesi ile sunucu arasındaki veri transferini belli standartlara oturtmak için geliştirilmiştir. Bu transferin daha güvenli bir versiyonu olan HTTPS (HTTP Secure) bugün tüm ticarî alışveriş sitelerinde veri güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

FTP: Açılımı File Transfer Protocol (Dosya Transfer Protokolü) şeklindedir. Web sitesi sahibinin oluşturduğu site dosyalarını sunucuya gönderebilmesi amacıyla oluşturulmuş bir protokoldür. Web sitesi sahiplerinin sunuculara ulaşabilmesi oluşturulmuş FTP yazılımları geliştirilmiştir. SmartFTP, CuteFTP gibi birçok yazılım olsa da bunlar arasında en popüler FileZilla adlı yazılımdır. Kullanımı oldukça basittir.

HTTP, ziyaretçi ~ sunucu (visitor ~ server) arasındaki ilişkiyi belirlerken; FTP, site sahibi ~ sunucu (client ~ server) arasındaki ilişkiyi belirler.

SEO: Search Engine Optimization (Arama Motoru Optimizasyonu) kelimelerinin kısaltmasıdır. Sitelerin arama motorları tarafından index'lenebilmesi için HTML etiketleri içine yazılan bazı tanımlamalar dahilinde yapılır. SEO konusu başlı başına bir inceleme alanıdır ve ileride bu konuya değineceğiz.

HTML Etiketi: < ve > şeklinde gördüğünüz köşeli parantezler içine yazılır. Örneğin; <title> bir etikettir. </title> ifadesi etiketin kapatıldığını belirtir.

Diğer derse geçmek için tıklayınız. >>>