Python'u bilgisayarlarımızda, laptoplarımızda kullanabileceğimiz gibi online da kullanabiliriz. Online kullanmanın avantajı işlem sistemimize PyCharm, Visual Studio Code gibi yazılımları kurmamıza gerek olmamasıdır. Diğer bir avantajı da bazı bilgisayarlara, özellikle iş bilgisayarlarına, güvenlik sebebiyle harici yazılımların kurulmasına izin verilmemesidir. Bu sayede online editörleri kullanıp Python öğrenebiliriz.
Online editörler Python öğreniminin başlangıç aşamasında oldukça faydalı web uygulamalarıdır.
En başarılı online Python editörlerinden biri olan Replit ile hızlıca Python kodu yazabilir ve çıktısını alabilirsiniz. Replit'te tek yapmanız gereken repl adı verilen Python template'i oluşturmak ve kod yazmaya başlamak. Kodların saklanıp ileri tarihlerde tekrar kullanılabilmesi için üyelik zorunluluğu bulunmaktadır. Üyelik ücretsiz olup Java, C# gibi diğer dillerde de kod yazmaya imkân tanımaktadır. Google, Github ya da Facebook hesaplarınız ile birkaç saniyede üye olabilirsiniz. Replit ücretsiz olarak kullanıcılarına yeterli miktarda işlemci, 1GB RAM ve 1GB saklama alanı sunmakta, Python'un 3.8.2 sürümünü kullanmaktadır.
Üyelik gerektirmeden hızlı bir şekilde Python kodlarının derlenip çalıştırılması için en iyi online editörlerden biri olan glot.io tamamen ücretsiz olup uzun yıllardır web alanında hizmet vermektedir. Tema renklerinin ve kod alan yükseliğinin değiştirilebilir olması ve yazılan kodların paylaşılabilmesi glot.io'yu popüler yapmaktadır. Hızlı kod derleme özelliği ile tercih edilebilecek en iyi online editörlerden biridir. PHP, C# gibi diğer birçok dili desteklemektedir.
Veri bilimi ile uğraşanların Anaconda ile yakından tanıdığı Jupyter Notebook, online olarak da kullanılabilmektedir. JupyterLite adı ile hizmet veren Jupyter Notebook ile tema rengi karanlık yapılabilmekte, derlenen kodlar paylaşılabilmektedir. Kod dosyalarının Jupyter Notebook uzantısı (ipynb) ile masaüstüne indirilebilmesi ve Visual Studio Code gibi editörler ile açılabilmesi en büyük avantajıdır. Bu sayede farklı platformlarda derlenen kodlar istenilen bilgisayarda çalıştırılabilmektedir. Jupyter Notebook üyelik gerektirmeden kullanılabilmektedir.
Görebileceğiniz en basit ve en kullanışlı online Python editörlerinden biri olan W3Schools, yakında zamanda hizmete girmiştir. Web sitelerinin standartlarını belirleyen W3C'nin (World Wide Web Consortium) kullanıma sunduğu W3Schools ile üyelik gerektirmeden Python kodlarınızı derleyebilir ve çalıştırabilirsiniz. Python Tutorial adresinde ücretsiz olarak Python dersleri de veren W3Schools'un online editör konusundaki en büyük dezavantajı yazdığınız kodları paylaşamamanız. Aynı zamanda derleyicisi biraz yavaş çalışmaktadır. Buna rağmen tema rengini karanlık yapabildiğiniz basit bir online editör arıyorsanız W3Schools tam size göre.
W3Schools Python Online Compiler
Google'ın ücretsiz olarak sunduğu Colaboratory ile hızlı bir şekilde Python kodlarını derleyebilir ve yayınlayabilirsiniz. Tüm online editör içerisinde Türkçe dil desteği veren tek online editör olmakla birlikte yazılan kodlar Google Drive ve Github gibi farklı platformlarda saklanabilmektedir. Dosyalar her ne kadar Jupyter Notebook uzantısı (ipynb) ile kaydedilse de dilenirse py uzantısı ile masaüstüne indirilebilmektedir. Bu sayede kodlar Jupyter Notebook'a bağlı kalmadan istenilen platformda çalıştırılabilmektedir. py uzantısı ile dosya indirimi sağlayan tek online editördür aynı zamanda. Yaklaşık 13 GB RAM ve 108 GB gibi devasa bir saklama alanı sunan Colaboratory'nin en büyük dezavantajı Google hesabı ile üyelik zorunluluğunun olmasıdır. Ayrıca derleyici hızı göreceli olarak yavaştır.
Genel bir değerlendirme yapmak gerekirse üyelik gerektirmeyen online editörler içerisinde Jupyter Notebook en iyisi. Bunun sebebi hızlı derleme özelliği. Yıllardır sadece bu alan üzerinde çalışması. Üyelik gerektiren editörler içerisinde yine Jupyter Notebook ve Replit en iyi online editörlerden ikisi.
Python öğreniminiz boyunca tek bir online editöre bağlı kalmanıza gerek bulunmamakta. En sevdiğiniz editörü kullanmanızı tavsiye ederim. Kodlarınızı paylaşabileceğiniz editörlerin her zaman daha yararlı olduğunu da özellikle belirtirim.
Bir sonraki bölümde Python Enhancement Proposal (PEP) konusuna değineceğiz.